جرم توهین، انواع و مجازات آن
لازم به ذکر است که چنانچه عملی در جامعه اتفاق بیفتد که در قانون مجازات اسلامی آن برای وقوع آن عمل جرم انگاری شده باشد، شخص مجرم به مجازات آن عمل محکوم خواهد شد. یکی از جرایمی که در قانون برای آن، مجازات پیشبینی گردیده، جرم توهین، تهدید و افترا می باشد. جرایم اشاره شده در حقیقت دارای معناهای متفاوتی هستند و مجازات آنها نیز با یکدیگر کمی متفاوت میباشد. چنانچه دوست دارید در رابطه با جرایم فوق الذکر، اطلاعات بیشتری کسب نمایید و همچنین میزان مجازات یا نحوه شکایت از آن را بدانید در ادامه ما را همراهی کنید.منظور از جرم توهین چیست؟
یکی از جرایم تعریف شده در قانون مجازات اسلامی، جرم توهین می باشد که مقنن در قانون ما توجه ویژهای به آن داشته است، اما منظور از وقوع جرم توهین چیست؟ یا به چه عملی توهین گفته می شود؟
توهین در لغت به معنای حقیر، خوار و سبک دانستن میباشد. توجه داشته باشید که چنانچه شخصی به هر نوع امر وهن آوری را به شخصی نسبت داده به طوری که سبب خفیف شدن یا کسرشان وی گردد، مرتکب جرم توهین شده است.
جرم توهین به دو نوع توهین ساده و توهین مشدد تقسیم میشود!
حال که در رابطه با مفهوم جرم توهین صحبت کردیم، خوب است بدانید که جرم توهین به دو نوع توهین ساده و مشدد تقسیم میشود.
اما منظور از هر یک از انواع جرم توهین چیست؟ توجه داشته باشید که چنانچه هر شخصی به نوعی به هر یک از افراد عادی یعنی افرادی که فاقد سمت میباشند، توهین نماید، مرتکب جرم توهین از نوع ساده شده است، اما چنانچه شخص مجرم به یکی از افراد دارای سمت یا یکی از اشخاص حقوقی توهین نماید، نوع جرم وی از نوع توهین مشدد خواهد بود.
اما منظور از افراد افراد دارای سمت چه میباشد؟ در ادامه این دسته از افراد را با هم بر میشماریم؛
- روسای قوه سهگانه
- معاونان رئیس جمهور
- وزرا
- نمایندگان مجلس خبرگان
- اعضای شورای نگهبان
- اعضای دیوان محاسبات
- اعضای مجلس شورای اسلامی
- کارکنان وزارتخانهها، موسسات و شرکتهای دولتی
- کارکنان شهرداریها
- قضات
چه مجازاتی برای جرم توهین در نظر گرفته شده است؟
همانگونه که اشاره شد، جرم توهین در دو نوع ساده و مشدد وجود دارد که هر یک از انواع آنها مجازات خود را دارد، اما میزان هر یک از انواع جرایم گفته شده چیست؟
بر اساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، چنانچه شخص به هر نحو مرتکب جرم توهین ساده گردد، یعنی به یکی از افراد عادی و فاقد سمت فحاشی کرده یا از الفاظ رکیک استفاده نماید، مجازات وی شلاق تا ٧۴ ضربه یا جزای نقدی از ۵٠ هزار تا ١ میلیون ریال میباشد.
همانطور که مشاهده شد، یکی دیگر از انواع جرایم توهین، توهین از نوع مشدد می باشد. مطابق با ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی، چنانچه شخصی به هر نحوی به یکی از افراد دارای سمت (که پیش از این اسامی آنها را بر شمردیم) در حالی که در حال انجام وظیفه یا به سبب آن بوده، توهین نماید مجازات در نظر گرفته شده برای آن ها، شلاق تا ٧۴ ضربه، حبس از ٣ تا ۶ ماه یا جزای نقدی از ۵٠ هزار ریال تا ١ میلیون ریال میباشد.
آیا جرم توهین قابل گذشت میباشد؟
بلی. جرم توهین از نوع جرایم قابل گذشت میباشد، بطوریکه تعقیب متهم با شکایت شخص شاکی آغاز شده و چنانچه شاکی از شکایت خویش منصرف شده یا گذشت نماید، تعقیب متهم نیز در مرحله که باشد، متوقف خواهد شد.
جرم توهین دارای سه نوع عنصر مادی، معنوی و قانونی میباشد!
لازم به ذکر است که جرم توهین مانند سایر جرایم، دارای سه نوع عنصر مادی، معنوی و قانونی می باشد، اما منظور از هر یک از عناصر جرم چیست؟
در ادامه به بررسی مفهوم هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
عنصر مادی جرم توهین
منظور از عنصر مادی جرم توهین در واقع هر نوع از فعل یا ترک فعل شخص مجرم میباشد.
به طور مثال؛ هر یک از اعمال فحاشی کردن، هل دادن و... عنصر مادی جرم توهین به حساب میآید.
عنصر معنوی یا روانی جرم توهین
یکی دیگر از انواع عناصر جرم توهین، عنصر معنوی آن میباشد. اما منظور از عنصر معنوی جرم چیست؟
منظور از عنصر معنوی یا روانی جرم توهین در حقیقت همان سونیت شخص یا قصد و نیت شخص جهت ارتکاب جرم میباشد.
عنصر قانونی جرم توهین
یکی دیگر از عناصر سه گانه جرایم از جمله جرم توهین، عنصر قانونی آن میباشد. منظور از عنصر قانونی جرم توهین در حقیقت، مفاد مواد ۶۰۸ و ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی که به دو دسته توهین ساده و مشدد تقسیم میگردد.
در صورت وقوع جرم توهین چه کنیم؟
حال که تا حدودی با مفهوم جرم توهین، انواع و همچنین میزان مجازات آن آشنا شدیم. شاید برایتان پرسش مطرح شده باشد که در صورت وقوع جرم توهین چه اقداماتی باید انجام دهیم یا به عبارت خودمانی تر، چنانچه شخصی به ما توهین کرد، چگونه میتوان علیه او شکایت کرد؟
در ادامه با ما همراه باشید تا مفصلا به نحوه شکایت از جرم توهین بپردازیم.
چنانچه خدای ناکرده زمانی جرم توهین علیه شما واقع گردد، لازم است که شخص ابتدا شکوائیهای تنظیم کرده و آن را در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نماید. حال پس از آنکه شکواییه شما در دفاتر خدمات قضایی ثبت شد، این دفاتر شکواییه را به دادسرا ارسال خواهند کرد.
حال پس از آنکه شکایتنامه یا همان شکواییه شما به دادسرا ارسال گردید، اقدام به بررسی محتوای پرونده نموده و چنانچه وقوع جرم اثبات گردد، قرار جلب به دادرسی صادر شده و پس از آنکه دادستان نیز وقوع جرم را تایید نموده و کیفرخواست صادر گردد، برای دادگاه ارسال خواهد شد.
حال پس از آنکه کیفرخواست به دادگاه ارسال شد، چه میشود؟
توجه داشته باشید که پس از صدور کیفرخواست و ارسال آن به دادگاه، دادگاه اقدام به تشکیل جلسه دادرسی کرده و وقت آن را به هریک از طرفین یعنی شاکی و مشتکی عنه ابلاغ خواهد نمود. پس از تشکیل جلسه دادگاه، قاضی پرونده با توجه به دلایل، مستندات و دفاعیات هریک از طرفین اقدام به صدور رای کرده و نتیجه را به آنان ابلاغ خواهد نمود.
در نتیجه، مفهوم جرم توهین ارائه شده و دو دسته اصلی آن: توهین ساده و توهین تشدید برجسته شده است. چارچوب قانونی این جرایم در مواد 608 و 609 قانون مجازات اسلامی مشخص شده است که بین توهین به مردم عادی و صاحبان منصب تفاوت قائل شده است. مجازات توهین ساده از شلاق تا جریمه نقدی متغیر است، در حالی که توهین تشدید کننده به مقامات می تواند منجر به شلاق، حبس یا جریمه نقدی شود